Amersfoort

De magie van de maretak door Anneke Beemer

Latijnse naam: Viscum album
Nederlandse naam: maretak, vogellijm

Zo rond de kersttijd zie je de bosjes mistletoe of maretak in de bloemenwinkels en tuincentra verschijnen. Tegenwoordig wordt de plant veel in kerstdecoraties gebruikt en zo af en toe wordt er nog een bosje boven de deur of aan de lamp gehangen. De vrouw die onder de mistletoe staat mag ongevraagd gekust worden, zo luidt het ritueel.

De maretak heeft altijd een mystieke betekenis gehad. Volgens de druïden had deze plant geneeskracht, in de Keltische taal betekent maretak "geneest allen". Het zou niet alleen ziekten genezen, maar ook vruchtbaar maken en beschermen tegen hekserij. Vroeger werd de maretak aan balken in de stal gehangen om de mare (heks, spook, nachtmerrie) weg te jagen en het vee vruchtbaar te houden.

De maretak komt in Zuid-Limburg nog vrij algemeen voor, maar wordt tegenwoordig ook  met succes gekweekt bij bijv. de maretakkenboerderij www.maretakkenboerderij.nl. Het is een halfparasiet en heeft een gastheer nodig waaraan het voedingsstoffen onttrekt. De maretak groeit bij voorkeur op appelbomen, populieren en meidoorn. Wanneer er veel maretakken in een boom huizen kan dit ten koste gaan van de boom. Vooral ’s winters vallen de kluwen maretak erg op in de kale bomen.

De langzaam groeiende plant heeft geelgroene twijgen en wintergroen, leerachtig blad. De onopvallende bloei wordt gevolgd door grote, enigszins doorzichtige, witte bessen. Alleen vrouwelijke planten krijgen bessen. Deze bessen bevatten een kleverig slijm. Vooral merels en lijsters zijn gek op de bessen en helpen zo mee de zaden van de maretak te verspreiden.